بحث در مورد تراکم و انواع آن، در مقالات و کتب معتبر شهرسازی به تفصیل ، تشریح شده و در این مطلب نیازی به توضیح آن نیست0 موضوع اصلی در زمینه ی تراکم ، یک بحث کاملا راهبردی در مدیریت کلان شهر ها به ویژه مشهد است. همانطور که می دانیم، تراکم ساختمانی و جمعیتی ، ارتباط تنگاتنگی باهم دارند که این ارتباط در گذرگاه علم برنامه ریزی شهری و مدیریت راهبردی توسعه شهری بر قرار می شود. شاید این سوال به ذهن همه ی ما برسد که چرا تراکم های پیشنهادی طرح های مصوب شهری، تحقق پیدا نمی کنند ؟ دلیل اصلی این موضوع به نظر نگارنده به سه موضوع اصلی بر می گردد که بدون هیچ تعارفی ، عنوان می شود :
1- اکثر کسانی که مسئولیت تهیه ی طرح های جامع و تفصیلی را در قالب مشاور شهرسازی بر عهده دارند، فاقد تخصص شهرسازی و به خصوص گرایش برنامه ریزی شهری هستند. اکثر گرایش ها به سمت معماری و عمران و نهایتا طراحی شهری است که همه ی ما می دانیم فاصله ی زیادی با برنامه ریزی شهری و راهبردی دارند.
2- عالی ترین مرجع تصویب طرح های توسعه شهری در ایران، شورای عالی معماری و شهرسازی است که متاسفانه بدون هیچ اغراقی در زمینه ی برنامه ریزی شهری راهبردی تخصصی در این شورا حداقل با نگاه کردن به سمت دولتی اعضای آن دیده نمی شود.
3- عالی ترین مرجع اجرای طرح های توسعه شهری، شهرداری است که معاونت شهرسازی و معماری شهردار ، کلیدی ترین بخش کار است . متاسفانه معمولا معاون شهرسازی شهردار، یا مهندس عمران است یا معمار. به عنوان مثال، معاون شهرسازی و معماری شهرداری مشهد در حال حاضر، دارای مدرک فوق لیسانس معماری است.
البته بحث در این مورد به این معنا نیست که صرفا مدرک و رشته ی تحصیلی نشان دهنده ی حیطه ی کاری افراد است و مدیران شهری را به باد انتقاد بکشیم . اما بپذیریم که یک مهندس عمران یا معمار، برای آن که با موضوعات برنامه ریزی شهری آشنا شود، نیاز به زمان دارد ا این تجربه را در حیطه ی عمل پیدا کند.
متاسفانه موضوع تراکم و سایر موضوعات شهری در شهر ما با دید معمارانه (چه در سطح مشاوران شهرسازی و چه در سطح مدیران دولتی) انجام می شود. در مطالب بعدی، ارتباط تراکم که از دید بسیاری، یک موضوع پیش پا افتاده و ساده است، از قالب یک فرمول ریاضی به یک اهرم ارتباط بین علم برنامه ریزی شهری و طراحی شهری تبدیل خواهد شد تا صحت موضوعات فوق ، اثبات شود.
کلمات کلیدی: